Επιθεώρηση Υγείας | Ιανουάριος – Απρίλιος 2020

Διερεύνηση της Εισοδηματικής Ελαστικότητας των Δαπανών Υγείας στις Χώρες του ΟΟΣΑ Εισαγωγή: Η διαχρονική αύξηση τόσο της δαπάνης υγείας συνολικά, όσο και των επί μέρους συνθετικών της (νοσοκομειακή, φαρμακευτική δαπάνη), με ρυθμούς υψηλότερους αυτού του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), συγκέντρωσε το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας. Παράλληλα, υιοθετήθηκαν διεθνώς πολιτικές συγκράτησης των υγειονομικών δαπανών. Σημαντικό εργαλείο για τη χάραξη πολιτικών υγείας αποτελεί η γνώση και ο προσδιορισμός της εισοδηματικής ελαστικότητας των δαπανών υγείας. Σκοπός: Η ανασκόπηση και η παρουσίαση της εισοδηματικής ελαστικότητας των δαπανών υγείας για τις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Πιο συγκεκριμένα, διερευνήθηκαν οι τιμές της εισοδηματικής ελαστικότητας των δαπανών υγείας, που υπολογίστηκαν κατά τις τελευταίες πέντε δεκαετίες σε διεθνείς μελέτες για τις χώρες του ΟΟΣΑ. Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση των μελετών, δημοσιευμένων μέχρι τον Ιούλιο του 2018 στην αγγλική γλώσσα, στις βάσεις δεδομένων Pubmed, Medline, Scopus, Science Direct καθώς και στις επίσημες εκδόσεις του ΟΟΣΑ, με τη βοήθεια των λέξεων-κλειδιών: «health expenditures», «OECD countries», «GDP», «income elasticity». Κριτήρια ένταξης των μελετών στην παρούσα ανασκόπηση, που ακολουθεί τις οδηγίες της Prisma Checklist, αποτέλεσαν η μελέτη και ο υπολογισμός της εισοδηματικής ελαστικότητας των δαπανών υγείας στις διάφορες χώρες του ΟΟΣΑ, κάνοντας χρήση διαχρονικών, διαστρωματικών δεδομένων ή συνδυασμού αυτών. Αποτελέσματα: Από τις δημοσιευμένες μελέτες, 21 πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης στην παρούσα ανασκόπηση. Οι 12 από αυτές, κάνοντας χρήση panel data και υπολογίζοντας την εισοδηματική ελαστικότητα μικρότερη της μονάδας.κατέταξαν το αγαθό της υγείας στα κανονικά αγαθά, ενώ οι υπόλοιπες κάνοντας χρήση είτε διαχρονικών, είτε διαστρωματικών δεδομένων την κατέταξαν στα πολυτελή αγαθά. Συμπεράσματα: Οι παλαιότερες μελέτες, πριν το 2000, κάνοντας χρήση είτε διαστρωματικών, είτε διαχρονικών δεδομένων οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι, η υγεία αποτελεί ένα πολυτελές αγαθό, ενώ οι νεότερες μελέτες, συνδυάζοντας διαστρωματικά και διαχρονικά δεδομένα, που αποτελεί και την πιο αξιόπιστη μέθοδο, συμπέραναν ότι, η υγεία κατατάσσεται στα κανονικά αγαθά.

Κινητή Υγεία και Άνοια Εισαγωγή: Η άνοια είναι χρόνια, χωρίς θεραπευτική αγωγή, ασθένεια, που προοδευτικά, επηρεάζει τη συμπεριφορά και την καθημερινότητα των ασθενών. Η εξέλιξη της τεχνολογίας παρέχει τη δυνατότητα ανάπτυξης εφαρμογών, που μπορούν να αποτελέσουν βασικό εργαλείο διαχείρισής της. Σκοπός: Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που αφορά στην ανάπτυξη τεχνολογικών εφαρμογών για τη διαχείριση της άνοιας και το νομοθετικό πλαίσιο που τις διέπει. Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση μελετών της τελευταίας 5ετίας στις βάσεις δεδομένων Scopus, ProQuest, PubMed και αναζητήθηκε η σχετική νομοθεσία στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). Η αναζήτηση έγινε, στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα, με τη χρήση των λέξεων-κλειδιών «κινητή υγεία», «ηλεκτρονική υγεία», «άνοια», «χρόνια νοσήματα», «αλτσχάιμερ», «ποιότητα», «εφαρμογές», «τεχνητή νοημοσύνη», «διαδίκτυο των πραγμάτων», «καταναλωτής», «ευθύνη», «mobile health», «m-health», «e-health», «dementia», «chronic diseases», «Alzheimer», «Quality», «Apps/Applications», «artificial intelligence», «internet of things», «consumer», «liability» και συνδυασμούς αυτών. Αποτελέσματα: Υπάρχουν εφαρμογές ανεπτυγμένες από οργανισμούς υγείας ή ερευνητές, που καλύπτουν πλευρές διαχείρισης της άνοιας, όπως π.χ. η παρακολούθηση ασθενών. Διαφαίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης πιο ολοκληρωμένων εφαρμογών στο μέλλον.Συμπεράσματα: Στο μέλλον οι εφαρμογές της κινητής υγείας θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων. Οι οργανισμοί υγείας πρέπει να εμπλακούν ενεργά στην ανάπτυξη τους. Προϋπόθεση η εισαγωγή νομοθετικών ρυθμίσεων, που θα εξασφαλίζουν την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και θα δημιουργούν κίνητρα για την αύξηση της προσφοράς και της ζήτησής τους.

Ατμοσφαιρική Ρύπανση και Θνησιμότητα: Μείζον Πρόβλημα Δημόσιας Υγείας με Κοινωνικοοικονομικές Επιπτώσεις Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστά ένα από τα σοβαρότερα περιβαλλοντικά προβλήματα δημόσιας υγείας, αν συνεκτιμηθεί η έκτασή της και ο ακούσιος χαρακτήρας της. Η ατμοσφαιρική ρύπανση χαρακτηρίζεται από την επιστημονική κοινότητα ως «ο παγκόσμιος σιωπηλός δολοφόνος». Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 92% του παγκόσμιου πληθυσμού αναπνέει μολυσμένο αέρα, με συνέπεια κάθε χρόνο τρία εκατομμύρια άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους από ασθένειες, που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ το 24% της νοσηρότητας και το 23% όλων των θανάτων αποδίδονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι επιδράσεις στην υγεία λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ταξινομούνται σε βραχυχρόνιες (που συμβαίνουν άμεσα-την ίδια ημέρα- ή τις αμέσως επόμενες ημέρες από την έκθεση) και μακροχρόνιες (που σχετίζονται με τη μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση π.χ. για όλη τη ζωή ενός ατόμου ή για πολλά χρόνια). Τα τελευταία χρόνια η ατμοσφαιρική ρύπανση, εξαιτίας κυρίως της οικονομικής κρίσης, εκτοξεύτηκε στα ύψη, με δραματικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία αλλά και, κατ’ επέκταση, στο μεγάλο ασθενή, το περιβάλλον.

Η Διερεύνηση Προσαρμογής της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης στις Οδηγίες Διεθνών Οργανισμών για την Αιμοδοσία Στην παρούσα εργασία μελετάμε το θεσμικό πλαίσιο της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης για την αιμοδοσία, τις κατευθυντήριες γραμμές που προτείνονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) και τις οδηγίες που συστήνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Οι πτυχές που ερευνώνται αφορούν την εθελοντική αιμοδοσία και τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας, τόσο για το δότη, όσο και για το λήπτη. Το θεσμικό πλαίσιο της Αιμοδοσίας διερευνήθηκε με τη μέθοδο της ανασκόπησης και η ανάλυση των πρωτογενών πηγών έγινε με τη μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου. Τα στοιχεία ομαδοποιήθηκαν και αναλύθηκαν, ενώ στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε συγκριτική ανάλυση των ομοειδών στοιχείων, μεταξύ του Ελληνικού θεσμικού πλαισίου, του Π.Ο.Υ. και της Ε.Ε. Σκοπός της εργασίας είναι να ερευνηθεί εάν το Ελληνικό θεσμικό πλαίσιο για την Αιμοδοσία ακολουθεί πλήρως, ή εν μέρει, τις κατευθυντήριες οδηγίες του Π.Ο.Υ. και της Ε.Ε. Από τη συγκριτική ανάλυση των στοιχείων προέκυψε ότι, το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα είναι προσαρμοσμένο στις σύγχρονες πολιτικές του Π.Ο.Υ. και έχει ενσωματώσει τις πολιτικές της Ε.Ε. Οι τομείς που αποκλίνουν, από τις κατευθυντήριες του Π.Ο.Υ., αφορούν την 100% εθελοντική προσφορά αίματος και την εφαρμογή ενός συστήματος πληροφοριών στηριζόμενου στο διαδίκτυο (web-based). Διαπιστώθηκε η διαχρονική προσπάθεια του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) της χώρας για προσαρμογή στα διεθνή πρότυπα, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των μεταγγιζόμενων ασθενών. Παρά ταύτα, η πολιτεία θα πρέπει να προβεί σε συντονισμένες ενέργειες για την αύξηση της εθελοντικής αιμοδοσίας και την εγκαθίδρυση ενός ενιαίου πληροφοριακού συστήματος για την ορθή διαχείριση ενός πολύτιμου αγαθού, όπως είναι το αίμα.